- Xehetasunak
Legazpin dauden baserriek ez dute jada Eraikinen Ikuskapen Teknikorik (EIT) pasa beharko, hau da, EITa arautzen duen legeak ezarritako salbuespena betetzeko bidea zabaldu du Udalak. Gipuzkoako EHNE Legazpiko Udaleko arkitektuarekin izandako bileren ondorengo fruitua izan da udalerrian baserriei EITa egitez salbuetsi izana. Pixkanaka, geroz eta udal gehiago ezartzen ari dira salbuespena. Eraikinen Ikuskapen Teknikoa arautzen duen 117/2018 dekretuak, uztailaren 14koak, Euskal Autonomi Erkidegoko Nekazaritza zein Abeltzaintza Ustiategien Erregistro Orokorrean inskribatuta dauden eraikinei buruz honakoa dio: “Ez da inola ere eraikin batek nagusiki bizitegi erabilera duenik esango eraikinaren erabilera nagusia etxebizitza erabileraz bestelakoa denean eta Euskal Autonomia Erkidegoko Nekazaritza edo Abeltzaintza Ustiategien Erregistro Orokorrean inskribatuta dauden eraikinak direnean”. Dekretuaren hirugarren artikuluan agertzen den definizioan zehaztu du salbuespena.
Dena den, aipatu dekretuak Udalen esku uzten duenez EITaren aplikazioa eta zalantza ugari sortu ditu askotariko udalerritan. Gutuna bidali baldin badizue, gurekin jarri harremanetan (943 6524281 edo Helbide elektroniko hau spambot-etatik babestuta dago. JavaScript gaituta izan behar duzu ikusi ahal izateko.) eta salbuespena eskatzeko izapideak egiten lagunduko dizuegu.
- Xehetasunak
Landaola (Gipuzkoako Landa Garapen Elkarteen Federazioa) eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren arteko hitzarmenaren baitan 197.100 euroko partida bat zegoen “Tokiko produktuen sustapenerako”. Urriaren erdialdean Gipuzkoako Landa Garapenetako presidenteek eta elkarteko teknikariek bilera bat egin zuten zein proposamen diruz lagun zitekeen aztertzeko. Azoken inguruko piktograma bat azaldu zen arren, ez zen erabakirik hartu.
Dena den, abenduaren hasieran berriz ere presidente eta teknikarien artean egindako bileran Landa Garapenetako teknikariek adierazi zuten diru hori dagoeneko esleitu zitzaiela hiru enpresa pribaturi azokei buruzko azterketak egiteko. Gipuzkoako EHNEtik gure kezka adierazi genuen bilera horretan, izan ere, Landa Garapenetako junten erabakitzeko eskubidea erabat anulatzeaz gain, sektorera bideratu behar zen diru laguntza hori, enpresa pribatuen eskuetara joan delako azterketa horien etekina zein izango den jakin gabe.
- Xehetasunak
El sector sigue perdiendo activos agrarios.
COAG, la coordinadora agraria estatal de la que forma parte EHNE, ha realizado un informe sobre el balance del año 2020, subrayando que durante el año de la pandemia se ha acelerado el proceso de “uberización” del campo español, concentrando el valor de la producción en menos manos.
Un 7% de macro-empresas agrarias acapara ya la mitad del incremento del valor productivo. A pesar de la subida de un 3,6% de la Renta Agraria en términos reales por el aumento de la producción, el sector ha perdido 67.000 activos en 2020, un descenso del 7,9% respecto a 2019. Desde 2003, el sector agrario acumula una pérdida de renta de un 12,2% y una reducción de 235.000 ocupados.
La extrema volatilidad de los precios, la espiral alcista de los costes (+31,6% en última década) y las importaciones sin control de terceros países, hipotecan la rentabilidad y la capacidad de creación de empleo de las pequeñas y medianas explotaciones familiares. A pesar de ello, COAG señala que los hombres y mujeres del campo “hemos demostrado una gran capacidad de resiliencia, manteniendo las producciones. Si 2020 ha sido el año del reconocimiento social del carácter esencial de la actividad agraria, 2021 debe ser el de la rentabilidad para el modelo social y profesional de agricultura. Si una parte de los fondos de reconstrucción de la UE se utilizan de verdad para apoyar la sostenibilidad y la digitalización de las “pymes” del campo, estamos preparados para impulsar el desarrollo económico y social post-pandemia de nuestro país”, ha resaltado Miguel Blanco, secretario general de COAG.
Las reivindicaciones del sector agrario, que se echó a la calle de forma masiva durante el primer trimestre de 2020, siguen igual de vigentes. Como respuesta, el Gobierno ha adoptado algunas medidas relativas a la fiscalidad, financiación, seguros agrarios, y la reforma de la Ley de Cadena Alimentaria. Pero éstas son medidas claramente insuficientes para dar respuesta a la principal reivindicación del sector: “precios justos y rentas dignas”.
Precios justos y diseño de la PAC, objetivos de 2021
COAG ha apuntado también los principales objetivos de este año, que pasan por la necesidad de garantizar precios justos, la adaptación al “Brexit” o el diseño del Plan estratégico nacional de la nueva PAC. Además, habrá que estar muy atentos a la culminación de la reforma de la Ley de Cadena Alimentaria en el Congreso de los Diputados, siendo preciso que el Ministerio desarrolle un amplio estudio de costes, que sirvan de referencia para las distintas producciones y junto con las Comunidades Autónomas haga cumplir la ley con el máximo rigor. Asimismo, se debe avanzar en las estrategias de regulación pública y autorregulación de los mercados, con estricto control de las importaciones.
- Xehetasunak
Pandemiaren ondorioz sortu den Europako Berreraikuntza Funtsaren barruan finantzatuko litzateken, Nafarroako Ubidearen bigarren fasearen bultzada instituzional baten inguruan komunikabideetan agertu diren informazioen aurrean, EHNE-Nafarroak, zalantzan jartzen du 21.000 hektarea berri lur ureztatu ahal izango direnik, jarduketa horren bidez, gaur egun lehorreko lur egokirik eta nekazaritza erabilera baten ikuspegitik, errentagarririk, ez bait dago horretarako.
Antzinatik, Erriberako ibai ondoko lur emankorrak ureztatu dira, hain emankorrak ez diren eremuak eraldatu beharrik gabe. Horrek paisaia artifizialki eraldatzea ez ezik, jasangarritasunari dagokionez bat ez datorren gain-produkzio bat ere eragingo luke.
Era berean, azalera guzti horretarako ur nahikoa badenik ere ez dugu uste, azterlan batzuek argi eta garbi esaten bait dute ezinezkoa dela, ez dago nahikoa ur lehen faseko hektareak, haren handitzea eta 21.000 hektarea berri horiek ureztatzeko.
Gure sindikatuak zalantzan jartzen du, halaber, azpiegitura erraldoi berri honen eraginpean egongo diren nekazari guztiei kontsulta egin izana, eta are gutxiago haien adostasuna lortu izana. Nekazari hauek jabetu al dira benetan aurre egin beharko dioten inbertsio ekonomiko handiaz?; eta, gu tuztiok jabetu al gara dagoeneko larri dagoen dirukutxa publikoak zeri, aurre egin beharko dion? Ba al daki iñork, erregadiora eraldatuko den hektarea bakoitzaren kostua, zenbaterainokoa izango den?
Oso kezkatuta gaude, horrelako ekimenek nekazari txikien desagertzea eta inbertsio-funtsen eta antzekoen sartzea eragiten dute eta. Horiek, gaur egun banaketa kanalen jabe izanik, ez dugu imajinatu ere egin nahi, zer gertatuko litzatekeen ekoizpenaren kontrola ere bereganatuko balute.
Inbertsio-funts horiek dagoeneko uraren kudeaketan sartua dute muturra, kanalaren lehen faseari dagokionez, ACCIONAk, Aguacanalen akzioen erdiaren jabeak, bere paketea Frantziako Meridiam inbertsio funtsari saldu diola, jakin berri dugu.
Negozio pribatua egiteko behar eta baliabide publikoez baliatzen den kapitalismoaren paradoxak direla eta, Foru Exekutiboak 14 urteko ordainketak metatu ditu dagoeneko enpresa emakidadun horri, eraikuntza bera, eta mantentze lanen finantzaketagatik; hurrengo 16 urteetan, berriz, ordaindu gabeko 240 milioi euro ordaindu beharko ditu; negozio borobila zergadunon poltsikoaren kontura.
Ubidea helburu, nekazaritzaren argudioa ahul denean, Nafarroako hegoaldeko 70.000 biztanleen ur beharrak asetzea da argudio nagusi orain, baina ez dira kontuan hartu beste aukera batzuk, merkeagoak, egingarriagoak eta azkarragoak, hala nola El Ferialko uraren erabilera, Esatik datorrena, Arguedas eta Valtierra herriek hartutako aukera, nekatuak baitzeuden gehiegi luzatu den irtenbide baten zain.
EHNE-Nafarroatik, berriz ere zera diogu, ez gaitzatela aitzakia gisa erabili, espekulazio-interesei erantzuten dien eta datozen urteetan Landa Garapeneko Departamentuaren aurrekontu ekonomikoaren zati handi bat hipotekatzen jarraituko duen makroazpiegitura hidrauliko bat justifikatzeko, zeina lehen sektorearen premia larriagoetara bideratu beharko litzateke.
- Xehetasunak
Gipuzkoako EHNEko Baso Sailak landaketak sustatzen ahal egin Gipuzkoako EHNEko Baso Sailak landaketak sustatzen ahal egin handiago egin behar dutela administrazioek adierazi du.
Basogintzako partida orain jokatzen Basogintzako partida orain jokatzen ari gara, baina ez gara nahikoa egiten ari. Nahiz eta hemendik hamar urtera ikusiko diren partida honen emaitzak, dagoeneko garbi ikusten dugu ez garela behar besteko ahalegina egiten ari basoak landatzen segitzeko”, adierazi dute Gipuzkoako EHNEko Baso Saileko kideek. Gipuzkoako EHNEtik beti goraipatu izan da gure lurraldeak basorako lur egokiak dituela, baina azken bost urtetan izan dugun xingorra gorri edota marroiak baso ugari botatzea ekarri du. Eremu asko landatu dira berriz ere, baina beste asko landatu gabe gelditzeko zorian gaude, abandonari ateak zabalduz. EHNEren ustez ez da onargarria, izan ere, landaketak sustatuz gero, baso garbiak izan ditzakegu, suteak ekidin garbiak izan ditzakegu, suteak ekidin ditzakegu, mendiko pistak mantendu ditzakegu, paisaia edertu dezakegu,CO2a xurgatzeko ezin besteko landareak izango ditugu, uren ibilgua osasuntsu izaten lagunduko du. Basoa egurra baino gehiago da.Horrez gain, herri gisa mota guztietako zuhaitzak behar ditugula aldarrikatu du Baso Sailak: “Askotariko landareak izateko lanketa handia eginbehar dugu sektoreak administrazioekin batera. Hasi Udaletatik,Aldunditik, baita Eusko Jaurlaritzaraino ere. Landareen inguruan ikerketan inbertitzen segitzeaz gain, bertako mintegietan landare mota gehiago sartu behar dira ezin dugu beste lurralde batzuekiko dependente izan”.
Baso Sailekoek gaineratu dute, orain arte insignisak bete dituen eremuak,asko eta asko kriptomeria eta sekuoia hartzen ari dira, baita hosto zabalak eta eukaliptoak ere. Denen beharra izango da, baina espezie bakoitzaren egokitasuna denborak erakusten du, eta orain esaterako,konturatu dira elurteen aurrean,sekuoiak hobeto jasaten dituela kriptomeriak baino.Horregatik guztiagatik, basoen landaketak egiteko inbertsio eta inplikazio handiagoa eskatu du Baso Sailak: “Gipuzkoan baso hektarea kopuru handia botatzen ari garenez,aurrekontua lau aldiz handitu dutela esaten digute agintariek, baina behar erreala, hamar aldiz gehiagokoa da. Orain partida hau ongi jokatzen ez badugu, gero ez dugu lortuko nahiko genukeen emaitzarik”.
Egur falta
Europako eta mundu mailako merkatua aztertuta, Baso Saileko kideek egur falta izango dela aurre ikusten dute eta gainera, petrolioaren erabilera gutxitzen joango denez, egurra izango dela horren guztiaren alternatiba aldarrikatu dute. “Gure herria basoak hazteko egokia izanda, erokeria litzateke egin beharreko inbertsioak ez egitea”.
- Xehetasunak
Lanaland egitasmoa Euskal Herri osoko artzainen artaldeen artileari aterabidea bilatzeko asmoz sortu da: alde batetik, artileari balio erantsia eman nahi zaio, eta bestetik, irtenbidea topatzea. Egitasmoaren bultzatzaileek diote helburuetako bat dela artzainek dirurik ez galtzea eta artileari etekina ateratzea.
Dagoeneko hainbat proiektu gauzatu dira eta beste asko martxan dira, baina Lanaland egitasmoak horiek guztiak garatzen ari diren enpresei sostengua eskaintzea du beste xedeetako bat.
Latxa ardiaren artilea ongarri bilaka daiteke, ehungintzarako balio lezake, baita plastikoaren erabilera gutxitzeko alternatiba ere izan daiteke.
Bide horiek jorratzen ari dira sostengua jasoko duten enpresak. Hala ere, Lanaland-en baitan, artzainei baita artilea ikertzen ari diren enpresei formakuntza saio berriak ere eman nahi zaizkie.
