1976tik nekazaritzaren eta abeltzaintzaren balioak defendatzen
Vitoria-Gasteiz
www.uaga.eus
Tolosa
Iruñea
Azpeitia
Tutera
Elizondo
Lizarra
Abeltzaintza
Berriak EHNE
AZKENAK ABELTZAINTZA
Aralar mendilerroa.

Azken bi urte hauetan azienda mendiko larreetara igotzeko garaia zalantzaz eta gorabeherez beteta iritsi da.

Denuncian que la Ley de la Cadena Alimentaria no se está cumpliendo.

Organizaciones y cooperativas exigen al Ministerio convocar la Mesa Láctea

Las organizaciones profesionales agrarias, ASAJA, COAG y UPA y las Cooperativas Agro-alimentarias han pedido al ministerio de Agricultura la convocatoria urgente de la Mesa Láctea para buscar soluciones a la crítica situación que viven los ganaderos, asfixiados económicamente por unos costes de producción cada vez más altos y unos precios de venta de la leche inamovibles que no les permiten cubrir, siquiera, los costes de producción. Una evidencia más de que la Ley de la Cadena Agroalimentaria no está cumpliendo su objetivo.

Los precios que las industrias están pagando a los ganaderos, y que están proponiendo en los nuevos contratos, siguen inamovibles por lo que los productores están obligados a asumir toda la presión del incremento de costes y además a afirmar en contrato que se cubren los costes de producción, cuando la realidad es bien distinta. Las organizaciones denuncian que el precio de los productos agrarios sigue configurándose de manera descendente, siendo el productor el gran perjudicado.

Otsoaren populazioa kontrolatuko dituen neurriak eta araudiak exiji ditzaten eskatu dute Gipuzkoako bi sindikatuek

Martxoan Gipuzkoako bi sindikatuek herrialdeko udaletara ‘Mendiko abeltzaintzaren eta otsoaren populazioaren kontrolaren aldeko’ mozioa igorri dute. Aipatu mozioan udalei hiru irizpide onar ditzaten eskatu zaie.

Alde batetik, mendiko abeltzaintzaren aldeko konpromisoa har dezaten. Aziendaren maneju estentsiboa babes dezan eskatu zaie, kalitatezko eta osasuntsuak diren elikagaik ekoizteko bidea izateaz gain, ingurunea zaintzeko eta hura kudeatzeko tresna egokia delako. Baina otsoa mendiko abeltzaintzarentzako mehatxua da eta haren populazioaren kontrolerako neurriak eta araudiak exijitu ditzaten eskatu zaie.

Bestetik, Trantsizio Ekologikoa eta Erronka Demografikorako Ministeritzari mendiko abeltzaintzaren aldeko apustua egin dezan eska diezaien proposatu zaie. Azkenik, Eusko Jaurlaritzako Ekonomia Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Sailari otsoa babes bereziko espezieen katalogoan ez sartzeko eska diezaioten galdegin zaie, “horrela otsoen sarrera eta egonkortzea erraztea eragozten delako”.

Gipuzkoako nekazal sindikatuok, EHNE eta ENBA, lurralde historikoko udaletxe guztietan aurkeztu dugu Mendiko abelzaintzaren eta otsoaren populazioaren kontrolaren aldeko mozioa, otsoaren babesa gehitzeko izenean mendiko abelzaintzaren aurkako ekimenak ugaltzen ari direla ikusirik.

2020ko martxoaren 13an argitaratutako Euskal Herriko Aldizkari Ofizialean Eusko Jaurlaritzako Ingurumen, Lurralde Plangintza eta Etxebizitzako sailburua zen Iñaki Arriola sailburuak sinatutako arauaren bitartez otsoa Basa eta Itsas Fauna eta Landaredian Arriskuan dauden Espezieen Euskadiko Katalogoa aldatu eta otsoa (Canis lupus) «Interes Bereziko» espeziearen kategorian sartu zuen.

Geroztik, 2021Eko otsailaren 4an Transitzio Ekologikoa eta Erronka Demografikorako ministeritzako Natura Ondarearen batzordeak, otsoa babes bereziko erregimenean dauden espezieen zerrendan sartzea erabaki zuen, otsoaren populazioaren %95a baino gehiago ordezkatzen duten elkargo autonomoen ordezkariek aurka bozkatu arren.

Erabakia behin betikoz hartuko balitz Euskadiko abelzaintza estentsiboarengan ondorioak larriak eta berehalakoak lirateke, otsoen populazioa areagotuko litzakeelako gure mugakide diren elkargo autonomoetan eta honenbestez, Euskadin otso populazioak sartu eta egonkortzeko arriskua areagotuko genuke, eta honek, ondorio larriak ditu, bai gure mendiko abelzaintza estentsiborako bai ardi latxa bezalako arraza autoktonorako, babestu nahi diren mendiko larretokiak bezalako habitatak eta azkenik, gure gastronomia kulturararen zutabetariko bat den Idiazabal gaztarentzat.

Une honetan, azienda (ardiak, behiak, behorrak, pottokak, …) mendian kudeatzen dugun abeltzainok, kezkatuta eta beldurtuta gaude otsoaren zabalkundearen aurrean orain arte bizitu dugun maneju estentsiboaren amaiera suposa dezakeelako eta honenbestez, erabakiaren azken helburua hori ez bada ere, abelzaintza estentsiboarekin amaitu eta erabateko maneju intentsibora joan beharko dugulako.

Honen aurrean, hitz politaz haratago, Udaletxe guztien babesa lortu nahi dugu eta horretarako ezinbestekotzat jotzen dugu, alderdi politiko guztiak bat egitea, abeltzaintza estentsiboaren defentsan.

Otsoa ez dago arriskuan, tamalez, mendiko abeltzaintza bai.

 Abeltzainen papera aitortzeko eskatu dute.

Aralarko abeltzainek “errespetua zor” zaiela eta “begirunea” aldarrikatzeko prentsaurrekoa egin zuten. “Baserritarrok Aralar mendia zaintzen dugu aziendaren bidez baina ezin da ukatu, mendiak azienda zaintzen duela, beharrezko dugun elikadura, osasuna eta arnasa emanez. Alde guztiek irabazten duten estrategia bateratuan hartzen dugu parte, bai mendiak berak bai abeltzainok, baita gure aziendaren bidez zaindutako mendiaz gozatzen duten herritarrek ere. Gizarteak jasotzen du gure lanaren onura eta guk herri mendietako ondarea kudeatu eta zaintzeko konpromezuari irmo eusten diogu. Mendia zaintzeko eta kudeatzeko baserritarrok baldintza duinak behar ditugu bai larretokietan bai txabolatan: aziendaren manejua eta lan sistemak aldatzen doaz eta honek etengabeko hobekuntza eskatzen du lanerako baldintzetan, eta azpiegituretan, ezin baititugu albo batera utzi, txaboletara heltzeko bideak. Interlokuzio leiala eta errespetuzkoa aldarrikatzen dugu, interlokuzio zuzena, gardena eta erabakiorra. Azken urteotan Enirio-Aralar Mankomunitateko arduradunen eta abeltzainon arteko interlokuzioa zaildu da, etengabeko gorabeherekin eta norabide partekaturik gabe.

Mankomunitatean gehiengoa duten udalek ildo politiko bera dute, EHBILDU, eta bere hitzetatik haratago, bere ekintzei begiratuz gero, garbi geratzen zaigu, abeltzainok ez gaudela bere estrategiaren lehentasunen artean, soberan gaudela, begibistakoa da, behin eta berriz izen ezberdinekin aurkezten zaizkigun programatan. 20 urte atzera egin dugu kudeaketa moduetan eta horren erantzule diren pertsonak, baztertu partez, indartu egin dituzte alderdi barruan. Abeltzainok kezkatuta gaude EHBILDUko udalek eta alderdiak orain arte ezagutu dugun Aralarren kudeaketa era zalantzan jartzen duelako, mendia eta ingurumena zaindu eta kudeatzeko helburua argudiatuz, ganadua eta baserritarrak tresna baliogarriak izatetik, jasan beharreko elementuak izatera pasatu baikara eta hartzen diren neurriak abeltzaintza estentsiboa egiten dugunoi bizkarra emanda egiten direlako. Gure ustez, Euskal Herriko gizartearen gehiengoak bat egiten du abeltzaintzaren bidez zaindutako mendiekin, Aralarren eramandako dinamikarekin, eta ezin dugu onartu abeltzainak alboratu nahi duen estrategia berririk. Beraz, Aralarko abeltzainon izenean jasotako 109 abeltzainen sinadurek ematen duten indarraz baliatuz, publikoki salatzen dugu Mankomunitatearen jarrera eta jokabidea, harekin ditugun harremanak eten egiten ditugu aldaketa sakona gauzatu arte, eta aldi berean, dei egiten diogu EHBILDUri eta gidatzen dituen udal guztiei, Aralarrekiko daraman estrategia birpentsa dezan eta mendia eta ingurumena zaintzeko helburuan abeltzainek jokatzen duten papera aitortu dezan bai hitzez bai ekintzez”.

Oinak lurrean ez dituen beste lege batek eraso digu abeltzanoi oraingoan. Esne gordinaren komertzializazioan zuzenean eragiten duen erabakia hartu dute Espainiako Ministeritzan.

Esne gordina komertzializatzen dugun abeltzainok egun gure esneari egiten dizkiogun analisiez gain, beste hainbat egin behar dizkiogula zehazten du. Arazoa, ordea, ez da analisiak egitea edo ez, honakoa baino: betiko analisiez gain, analisi berriak egiteko laborategi homologaturik ez dago Hego Euskal Herri soan. Hau da, analisi horiek egiteko baldintzarik ezin dugu bete, ez dagoelako betetzeko egiturarik, ezta modurik ere.

Ezin horri, beste honako hau gehitu behar diogu: Gipuzkoako EHNEk egindako kalkuluen arabera, esne gordinari egin beharreko analisi berri horien paketeak hilabetero 400€ gehiago ordaintzea suposatuko digula abeltzainoi. Gehiegikeria handia da, eta gainera, betetzeko inolako aukerarik ematen ez diguna.

Adibidez, Euskal Herrian tradizionalki ardi esnearekin mamia egiten da. Kontsumitzaileek badakite mamia nola egin, esnea nola egosi, eta etiketan bertan ere horrela zehazten dugu. Ez du inolako osasun arazorik eragin urte, hamarkada eta mendeetan. Sektorearen biziraupena eta errentagarritasuna kolokan jartzen dute horrelako erabakiek. Sektorearen errealitatetik urruti hartzen diren erabakiak dira eta kaltetuak katearen bi katebegi ahulenak gara, beti. Baserritarrak eta kontsumitzaileak.

Dekretuaren moldaketa egin dezaten exijitzen dugu, izan ere, Europako irizpideak ez baitira Ministeritzak ezarri dituenak bezain zorrotzak. Horrez gain, Europak tradizionalki egiten den jarduera babestu behar dela dioen arren, Ministeritzak ez du irizpide hori aintzatetsi eta neurri erabat murriztaileak ezarri ditu. Horregatik, guztiagatik, abeltzainok esne gordina zuzenean saltzen jarrai dezagun Ministeritzak dekretua molda dezan eskatzen dugu.